“วังสวนผักกาด”  ถือเป็นแหล่งรวบรวมศิลปะโบราณวัตถุที่หาชมได้ยากเอาไว้มากมาย ซึ่งพลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าจุมภฎพงษ์บริพัตร กรมหมื่นนครสวรรค์ศึกดิพินิต หรือสมเด็จในกรมฯ และชายาคือ ม.ร.ว.พันธุ์ทิพย์ บริพัตร ได้สะสมโบราณวัตถุต่างๆ และเก็บรักษาไว้ในวังแห่งนี้ เพื่อเป็นศูนย์กลางแห่งการศึกษาค้นคว้าและเผยแพร่ความรู้แก่ประชาชน และยังให้วังสวนผักกาดเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจไปในตัวด้วย

                เดิมทีเนื้อที่บริเวณ 6 ไร่ แห่งนี้ เป็นสวนปลูกผักกาดของคนจีนต่อมาทั้งสองท่านได้ซื้อที่ดินผืนนี้จากชาวจีนมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2495 และได้สร้างตำหนักเพื่อประทับในช่วงสุดสัปดาห์ ต่อมาเมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 สงบลง จึงย้ายมาประทับเป็นการถาวร

                จุดเริ่มต้นของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ มาจากการที่ทรงเปิดแสดงศิลปวัตถุโบราณที่สะสมให้พระสหายและคนรู้จักชมที่เรือนไทย จากนั้นจึงดำริเปิดให้ภายนอกเข้าชม โดยโบราณวัตถุที่นำมาจัดแสดง มีตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์จนถึงรัตนโกสินทร์ รวมทั้งของชนชาติอื่นในภูมิภาคเอเชีย

                ภายในของวังสวนผักกาดจะประกอบไปด้วยเรือนไทยหลังที่ 1 ชั้นล่างจัดแสดงพระรูปราชวงศ์ไทยเรือนจำลองและกลอง6ใบ ส่วนชั้นบนเป็นโบราณวัตถุ เช่น เทวรูปอรรถนารี ภาชนะดินเผา สังคโลก พระพุทธรูปสมัยอู่ทองของไทย อินเดีย และพม่า ฯลฯ ฝาผนังตกแต่งด้วยอาวุธโบราณ และยังมีไม้แกะสลักเรื่องราวต่างๆ อาทิสังข์ทองภาพเกี่ยวกับพุทธศาสนา

                เรือนไทยหลังที่ 2 เดิมเป็นเรือนรับรอง จัดแสดงของใช้ส่วนพระองค์ เช่น ตลับงาช้าง พานประดับมุก เป็นต้น

                เรือนไทยหลังที่ 3 จัดแสดงเครื่องดนตรีไทย เครื่องถมลายไทย ภาชนะเบญจรงค์ ภาพเขียนเสลี่ยง ฯลฯ

                เรือนไทยหลังที่ 4 เดิมเป็นหอนั่ง ตรงกลางยกสูงเป็นโต๊ะอาหารหน้าห้องมีบานประตูมุกสมัยพุทธศตวรรษที่ 22-23 ภายในจัดแสดงพระพุทธรูปสำริดสมัยต่างๆ โดยเฉพาะพระ-พุทธสำริดชุบทองปางลีลาสมัยสุโขทัย ซึ่งมีความสวยงามและหาชมได้ยากยิ่ง ส่วนด้านนอกมีภาพเขียนเรื่องพระเวสสันตรชาดก และรูปจำลองวัดพระศรีรัตนศาสดารามชั้นล่างเป็น “ถ้ำอาลีบาบา” จัดแสดงหินสวยงามของไทยและต่างประเทศ

                เรือนไทยหลังที่ 5 ชั้นบนจัดแสดงวัตถุโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ยุคอารยธรรมบ้านเชียงชั้นล่างจัดแสดงเปลือกหอย หินชนิดต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ ซากสัตว์ในฟอสซิล

                เรือนไทยหลังที่ 6 จัดแสดงถ้วยชามสังคโลก ขวานหินโบราณ เครื่องปั้นดินเผา ตุ๊กตาดินเผาสมัยสุโขทัย ฯลฯราวพุทธศตวรรษที่ 22-23 ชั้นนอกเป็นภาพแกะสลัก ลวดลายและช่องหน้าต่างที่ชั้นในเป็นศิลปะยุโรป ภายในเขียนภาพลายรดน้ำ ส่วนบนเป็นเรื่องพระพุทธประวัติ ส่วนล่างเป็นเรื่องรามเกียรติ์

                ห้องศิลปนิทรรศมารศี สำหรับจัดนิทรรศการศิลปกรรมและกิจกรรมศิลปวัฒนธรรมในเชิงวิชาการ

                พิพิธภัณฑ์บ้านเชียง อยู่ที่ชั้น 2 ของศิลปาคารจุมภฎพันธ์ทิพย์จัดแสดงโบราณวัตถุและติดตั้งระบบข้อมูลศิลปวัฒนธรรมและโบราณคดียุคบ้านเชียง

                ผู้สนใจสามารถเข้าชมได้ทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00-16.00 น. โดยวังแห่งนี้ตั้งอยู่เลขที่ 352-354 ถ.ศรีอยุธยา แขวงพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 ใกล้กับสี่แยกพญาไท หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสอบถามได้ที่ โทร. 0-2245-0568, 02245-6368, 0-2246-1775 6